Bleikir peningar

„Konur vilja það sama og karlar – bara meira.“* Þessi tilvitnun vakti áhuga minn enda er ég með ólæknandi áhuga á öllu sem viðkemur efnahagsmálum og þá sér í lagi frá sjónarhóli kvenna.

Tilvitnunin er höfð eftir Marti Barletta, markaðssérfræðingi og höfundi bókarinnar Prime Time Women. Barletta vill meina að auglýsendur vanmeti kaupmátt kvenna stórlega. Rannsóknir hafa nefnilega sýnt fram á að konur taka 70 til 80% af ákvörðunum um hvað kaupa eigi til heimilisins. Þó eru hlutfallslega fáir auglýsendur sem beina skilaboðum sínum til kvenna.

Barletta segir að kvennablöð ættu með réttu að vera full af auglýsingum frá bíla- og raftækjaframleiðendum en staðreyndin er sú að þar eru frekar auglýstar snyrtivörur og heilsutengdar vörur.

Markaðssérfræðingar mæla þó síður með því að búa til kvenvæna sérútgáfu af vörunni og beina auglýsingum á þeirri vöru til kvenna. Dæmi um slík mistök voru pennaframleiðandanum BIC dýrkeypt. Margir hafa hlegið að úttekt spjallþáttadrottningarinar Ellenar Degeneris á bleika BIC pennanum sem var „sérhannaður“ fyrir konur. Eini munurinn á bleika pennanum og öðrum pennum frá fyrirtækinu var sá að hann var bleikur og kostaði meira.

Fjöldi rannsókna bendir til að yfir 70% af kaupmætti heimsins lúti ákvörðunarrétti kvenna. Nýleg rannsókn í Danmörku sýndi fram á að konur taka ákvarðanir um hvað kaupa skuli í 74% tilfella. Þær tölur taka til ákvarðanatöku þegar kemur að ferðalögum, raftækjum, bankaviðskiptum, húsgögnum og einkabílum.

 

Tímarnir breytast og laun kvennanna með...

Nýlegar rannsóknir frá Bandaríkjunum hafa sýnt að ungar konur í stórborgum þéna mest. Samkvæmt niðurstöðum rannsóknar Reach Advisors sem birtust í Time Magazine, þénuðu ungar konur að jafnaði 8% meira en ungir menn á sama aldri í 147 af þeim 150 borgum í Bandaríkjunum sem rannsóknin tók til. Það vekur athygli að í New York er launamunurinn heil 17%. Rannsóknir frá Norðurlöndunum sýna fram á svipaða þróun.

 

Konur í fyrirtækjarekstri

Í umræðum um konur og nýsköpun er því gjarnan fleygt fram að konur þurfi að sækja fram, stofna fyrirtæki í auknum mæli og umfram allt sækja um styrki og þátttöku í viðskiptahröðlum. Það er gott og gilt að hvetja konur til aukinnar þátttöku í nýsköpun. Staðreyndin er hins vegar sú að fjölmargar konur reka fyrirtæki nú þegar og svo hefur verið um árabil.

Evrópuráðið stóð fyrir víðtækri samantekt á staðtölum um frumkvöðla í Evrópu árið 2012. Samantektin náði til Íslands. Niðurstöður þeirrar samantektar sýna að 11,6 milljónir kven-frumkvöðla voru að störfum í þeim 37 Evrópulöndum sem samantektin náði til, eða 30% af heildarfjölda frumkvöðla í löndunum. Af þessum 11,6 milljónum voru aðeins 22% kvennanna með starfsfólk en 78% voru einyrkjar.

Alþjóðlegar rannsóknir hafa sýnt fram á að rúmlega 60% fyrirtækja í eigu kvenna reiða sig eingöngu á svokallaða lífræna fjármögnun eða þá aðferð að taka fé úr eigin rekstri til að kosta vöxt fyrirtækisins. Sú spurning hefur því vaknað hvort konur sitji við sama borð og karlar þegar kemur að fjármögnun og stækkun fyrirtækja. Þess er að vænta að þeirri spurningu verði svarað með ýmsum hætti á næstu árum.

* Tilvitnanir í Marti Barletta er að finna í bókinni SHEconomy- din, min og vår business!, útg. 2015 hjá Fagbokforlaget í Bergen. Höf. Benja Sig Fagerland og Ingvill Bryn Rambøl. 

Fjármál hjóna

Sumarfrí er tilhlökkunarefni hjá flestum. Þá gefst tækifæri til að taka sér frí frá amstri dagsins og jafnvel leggja land undir fót. Þegar á hólminn er komið er þó margt sem getur farið öðruvísi en ætlað var. Rannsóknir hafa sýnt að það eru meiri líkur á að fólki verði sundurorða í sumarfríum og öðrum fríum, heldur en endranær. Svo virðist sem hversdagsleikinn með sinni rútínu og verkafjöld veiti okkur skjól frá því sem blasir svo berskjaldað við þegar við erum í fríi.

 

Peningamálin efst á blaði

Meðal helstu deilumála para og hjónafólks eru peningar. Þá er það oft peningahegðun annars aðilans sem fer í taugarnar á hinum.

Þau ár sem ég hef fengist við markþjálfun hef ég fengið það staðfest æ ofan í æ að fá pör setjast niður gagngert til að ræða peningamál á jákvæðu nótunum. Peningamál virðast flestir ræða á forsendum þess að upp séu komin vandamál sem úr þarf að leysa. Að fenginni reynslu leyfi ég mér því að segja að fjármál eru oftast rædd á nótum krísustjórnunar. Þarna er ég þó alls ekki að vísa aðeins til þess hóps sem minna hefur milli handanna. Þetta munstur virðist ekki hafa neitt með upphæðir að gera heldur virðist þetta frekar vera einhver lenska sem oftar en ekki flokkast sem annað hvort lærð hegðun og/eða eitthvað sem fólk hefur tamið sér án þess að gera sér grein fyrir því.

 

Neikvæð orka

Pör sem eru föst í þessum vítahring að ræða aðeins fjármál þegar þarf að leysa eitthvað, detta einnig oft í þann pytt að beina sjónum að hinum aðilanum og gagnrýna peningahegðun hans. Sá svarar þá gjarnan í sömu mynt og úr verður misklíð.

Gunna hefur ef til vill sleppt sér lausri í dömudeild fataverslunar í útlandinu og heimildin á krítarkortinu komin í botn. Nú eða Nonni hefur splæst öli á félagana á barnum og Gunna fundið kvittunina í vasanum á stuttbuxunum morguninn eftir. Hann sem var á móti því að hún keypti sér merkjatöskuna því þau ætluðu nú ekki að eyða svona miklu í fríinu. Þó dæmið sé ef til vill klisjukennt og ýti undir staðalmyndir kynjanna, helgar tilgangurinn meðalið. Margir kannast við að hafa deilt á maka sinn og gagnrýnt fyrir peningahegðun.

Tilfinningarnar sem vakna á meðan á viðlíka samtölum stendur eru oft öryggisleysi og höfnun, jafnvel sjálfshöfnun. Það er mjög sterk tenging milli öryggistilfinningar okkar og grunnhugmynda okkar um peninga. Peningahugmyndirnar sem hanga á spítunni í þessu samhengi eru í ætt við þessa: „Peningar eru leiðinlegir/vondir og mér líður illa að tala um þá“.

Eins og gefur að skilja eru peningahugmyndir á borð við þessa langt frá því að vera nytsamlegar fólki sem vill gjarnan njóta þess góða sem lífið hefur að bjóða. Einmitt eins og fólk gerir í sumarfríinu.

 

Áhugaverðar niðurstöður

Á þeim árum sem fólk hefur tekið peninga-DNA próf hjá mér, hef ég komist að mjög áhugaverðri niðurstöðu sem skýrir hvers vegna fjármál eru meðal helstu deilumála para og hjónafólks. Í kjölfarið hef ég þróað nokkrar lausnir sem hafa nýst mörgum þeirra sem hafa verið hjá mér í markþjálfun og viljað snúa við blaðinu þegar kemur að sambandi þeirra við peninga og peningahugmyndum.

Ég velti því fyrir mér hvort grunur minn reynist réttur að mörg pör myndu hafa áhuga á að skoða sambandið út frá peningapersónugerðunum, hegðun og hugmyndum. Því býð ég áhugasömum að senda tölvupóst með yfirskriftinni Fjármál hjóna á netfangið [e-mail]. Ég set þá saman námskeið í skyndi til að mæta þörfinni svo aðventan og jólahátíðin geti gengið í garð án þess að rifist sé um fjármál. Hlakka til að heyra frá ykkur!