Tuttugu sekúndur af hugrekki

Nýlega lærði ég nytsamlega aðferð til að takast á við ótta. Hún byggir á þeirri hugmynd að við þurfum einungis að vera hugrökk í tuttugu sekúndur í senn til að framkvæma það sem við óttumst. Ég ætla að tileinka mér þessa aðferð til að verða hugrakkari.

 

Hugrakkir breyta heiminum

Brautryðjendur eru hugrakkir. Fólk sem þorir að synda á móti straumnum, hugsa öðruvísi en ríkjandi hefðir segja til um og gera hlutina á nýstárlegan hátt. Brautryðjendur eiga það einnig sameiginlegt að hlýða köllun. Þeir segjast oft eins og knúnir áfram af þörf til að koma einhverju ákveðnu til leiðar. Þeir bara verða. Merkilegt fyrirbæri í sjálfu sér og áhugavert að velta fyrir sér.

Ég er heilluð af brautryðjendum og fólki sem þorir að standa með sjálfu sér og fylgja hjartanu. Það krefst hugrekkis og jafnvel stundum fífldirfsku. Brautryðjendur eru leiðtogar sem þora að brjóta blað í sögunni.

Mér eru ofarlega í huga konurnar sem börðust fyrir kosningarétti kvenna fyrir réttri öld. Hugmyndin um að konur mættu kjósa þótti mörgum fáránleg og þær sem veittu henni brautargengi voru af sumum taldar galnar. Hundrað árum síðar finnst okkur konum sjálfsagt að fá að kjósa. Svo sjálfsagt að við leiðum sjaldnast hugann að baráttu brautryðjendanna forðum daga.

 

Hugrekki löggjafans

Stundum er það þannig að löggjafinn fer á undan samfélaginu á þann hátt að sett eru lög sem gera það að verkum að við verðum að skoða hug okkar og taka afstöðu. Vegna þess að ég er sérstök áhugamanneskja um hugrekki, þá er ég mjög hrifin af því þegar slíkt gerist.

Dæmi um löggjöf af þessu tagi eru lög um kynjakvóta í stjórnum fyrirtækja og lífeyrissjóða. Lögin tóku gildi í september 2013 eða fyrir hálfu öðru ári.

Löggjöfin um kynjakvóta var á undan almenningsálitinu. Þegar löggjöf er þannig, markar hún ákveðin tímamót og oft tekur tíma fyrir samfélagið að aðlaga sig að breyttum hugsunarhætti og breyttum háttum. Nýjustu rannsóknir hérlendis hafa sýnt að viðhorf til kynjakvóta eru jákvæðari nú en fyrir lagasetninguna.

 

Beitum hugrekkinu

Nú hvet ég þig lesandi góður, til að tileinka þér aðferðina sem ég minntist á í upphafi greinarinnar. Mundu að þú þarft bara tuttugu sekúndur af hugrekki. Ekki láta óttann stoppa þig. Breyttu því sem breyta þarf. Vertu leiðtogi. Vertu brautryðjandi!

 

 

 

 

 

Hvað er forysta?

Þessarri spurningu velti ég oft fyrir mér. Það eru til ýmsar skilgreiningar á því hvað er að vera leiðtogi og hverjir eru leiðtogar. Sitt sýnist hverjum og sérfræðingar eru ekki á einu máli. Vinsælar skilgreiningar á forystu þessi misserin eru meðal annars þjónandi forysta, leiðandi forysta og sönn forysta (e. authentic leadership). Allar þessar tegundir forystu eiga það sameiginlegt að leiðtoginn aðhyllist ekki stigveldis skipulag (e. hierarchy) heldur deilir ábyrgð með teyminu og hvetur aðra til dáða.

 

Fæddur leiðtogi?

Sumir eru þeirrar skoðunar að leiðtogahæfni sé meðfædd. Þeir sem eru á þessarri skoðun halda því gjarnan fram að þróun leiðtogahæfileika sé gagnslaus enda sé leiðtogahæfni sumum einfaldlega í blóð borin og öðrum ekki. Rannsóknir hafa sýnt að eðlishyggjukenningar sem þessar, tefja fyrir framþróun og standa gjarnan í veginum fyrir því að konur hljóti leiðtogastöður. Þeir hæfileikar sem eru flokkaðir sem afgerandi leiðtogahæfni hjá körlum eins og ákveðni og stefnufesta, eru þá gjarnan flokkaðir sem frekja hjá konum.

 

Valdeflandi forysta

Þeir sem laða fram það besta í öðrum, taka ábyrgð á sjálfum sér og efla aðra til að taka aukna ábyrgð, beita aðferðum valdeflandi forystu (e. empowered leadership). Þessi tegund leiðtogahæfni byggir á þeirri hugsun að leiðtogahæfni krefjist þess að við höfum stjórn á eigin lífi fyrst og svo verðum við fyrirmyndir og þvínæst leiðtogar.

Það krefst hugrekkis að þora að taka ábyrgð á sjálfum sér. Í bók sinni „Good to Great“, fjallar Jim Collins um að frábærir leiðtogar séu þeir sem hafa hugrekki til að horfast í augu við sjálfa sig þegar eitthvað bjátar á í stað þess að horfa út um gluggann í leit að sökudólgi.

 

Fjölbreytt forysta

Konum hefur fjölgað ört í stjórnum fyrirtækja og lífeyrissjóða eftir að lög um kynjakvóta tóku gildi 1. september 2013. Rannsóknir hafa sýnt að með tilkomu kvennanna hefur fjölbreytni aukist til muna í stjórnum.

Staðreyndin er sú að bæði karlar og konur geta verið frábærir leiðtogar. Það hefur reyndar ekkert með kyn að gera. Það hefur með viðhorf að gera og hugrekkið til að taka ábyrgð á sjálfum sér, orðum sínum og gjörðum. Frábær leiðtogi er sjálfum sér samkvæmur, leitar ráða þegar vera ber, hlustar á innsæið og þorir að viðurkenna mistök þegar við á.

Af þessu má ráða að hugrekkið til að taka ábyrgð á sjálfum sér og þora að leiða frá hjartanu getur leitt af sér aukna ábyrgð. Frábærir leiðtogar eru trúir í því litla og þess vegna er þeim oft trúað fyrir því sem stærra er.